• Yaratildi: 07.09.2022
• Yangilandi: 07.09.2022
• O'qildi: 3303

Taraqqiyot jasorat natijasida ro‘y beradi

“Konchilar hayoti” gazetasining 2022-yil 30-avgustdagi 16-sonida “NKMK” AJ Shimoliy kon boshqarmasi direktori Neʼmatillo Axatovning “Taraqqiyot jasorat natijasida ro‘y beradi” sarlavhali maqolasi chop etildi. Ushbu maqolani eʼtiboringizga havola etamiz.  

Islohotlar va o‘zgarishlar o‘z-o‘zidan bo‘lmaydi. Xalqimiz o‘z kuchi va salohiyati bilan Yangi O‘zbekistonni barpo etayotgani ham ayni haqiqat. Bugun mustaqillik ortidan erishilayotgan yutuqlarni Shimoliy kon boshqarmasi jamoasi, qolaversa, uchquduqliklar hayotida ham yaqqol ko‘rishimiz mumkin.

Keyingi yillarda sanoatchilar maskani bo‘lgan Uchquduq shahrida olamshumul o‘zgarishlar bo‘lganiga guvohmiz. Chekka hudud jamoli kundan-kunga havas qilishga arzigulik darajada yasharib boryapti. Bularning hammasi esa kunni kun, tunni tun demay, butun masʼuliyatni zimmasiga olib, fidoyilik namunasini ko‘rsatayotgan ishchi-xodimlarimiz uchun yaratilayotgan sharoitlar samarasidir. Chunki bunday og‘ir iqlim sharoitida mehnat qilishning o‘zi haqiqiy qahramonlikdir.

Ana shunday qahramonlar yashayotgan Uchquduq, ular ishlayotgan Shimoliy kon boshqarmasi, avvalo, Prezidentimizning, qolaversa kombinat rahbariyatining doimo diqqat markazida ekanligi bizni quvontiradi.

Aslida biz dunyo oltin ishlab chiqaruvchi kompaniyalari 10 taligiga kiruvchi gigant korxona – “NKMK” aksiyadorlik jamiyatining bir bo‘linmasi sifatida faoliyat yuritayotganimiz, bu har birimizga faxr tuyg‘usini beradi.

Hozirgi vaqtda boshqarmaning ikki yirik konida qazib olish loyihasining 2-navbati bo‘yicha 28 ta karyerda kon ishlari olib borilayotganligi hali istiqbolli loyihalar bundanda ko‘pligini ko‘rsatadi.

Bugun “Kokpatas” koni maydoni qariyb 5 ming gektarni tashkil etadi. 1991-yildan boshlab “Sharqiy” ochiq usulda qazib olish koni tarkibida oksidlangan va sulfidli jami 70 ta karyerda kon ishlari va oltinli maʼdan qazib olish ishlari bajarilib kelinmoqda. Agarda faktlarga yuzlanadigan bo‘lsak, konlarimizda 1991-2021-yillar faoliyati davomida jami 622 million kubometrdan ortiq tog‘-kon jinslari va 147.8 million tonnadan ortiq maʼdan qazib chiqarilgan.

Keyingi yillarda ham yer qaʼrini o‘rganish va geologiya-qidiruv ishlari olib borish, oltin zaxiralarini aniqlash ishlari davom etmoqda. Muhimi, 3-gidrometallurgiya zavodining xomashyo bazasini kengaytirish ishlari bir zum ham to‘xtamaydi.

Aslida jadal rivojlanayotgan sanoat tarmoqlari dunyo tendensiyalaridan ortda qolmasligi kerak. Bugun biz mehnat qilayotgan kombinatimiz xomashyo resurslari hajmi bo‘yicha dunyoda yetakchi o‘rinni egallar ekan, uning ana shu maqomini ushlab turishi uchun har bir ishchi-xodimi mehnat qiladi, izlanadi. Ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va tog‘-kon ishlari jarayonlarini takomillashtirish yo‘nalishida so‘nggi yillarida konlarda bir qancha o‘zgarishlar, infratuzilmaning rivojlanishi amalga oshirildi.

2015-yil “Kokpatas” sanoat maydonida emulsion portlatish moddalar komponentlarini saqlash va aralashtirib zaryadlash mashinalariga yuklash punkti yana-da kengaytirildi va laboratoriya tashkil qilindi. Natijada suvli quduqlarda ham portlatish imkoniyatini beruvchi 5 komponentli emulsion portlovchi moddalar tayyorlanishiga erishildi. 2016-yilda tog‘ jinslarini qazib chiqarishda, ularni tashish masofasini kamaytirishda va yoqilg‘i mahsulotlarini tejash maqsadida “Dovgiztov” konida “Davriy uzluksiz texnologiya”si ishga tushirildi. 2017-2021-yillarda texnik va texnologik qayta jihozlanish dasturi doirasida “Kokpatas” va “Dovgiztov” konlarida kon texnikalari modernizatsiya qilindi.

2022-yilda esa “Dovgiztov” konida majmuaning magistral konveyeri 1,7 kilometrga uzaytirildi va natijada og‘ir yuk tashuvchi avtoag‘dargichlarning yoqilg‘i-moylash mahsulotlari, avtoshina va boshqa turdagi tovar-moddiy boyliklarning ortiqcha sarfi kamaydi. Bu esa joriy yilning 7 oyida korxonada 7 milliard so‘m mablag‘ tejab qolish imkonini berdi.

Kon boshqarmasi konchi mutaxassislari tomonidan ochiq kon ishlarida 30 dan ortiq texnik qarorlar ishlab chiqilib, jami 93 milliard so‘mlik xarajatlar iqtisod qilishga erishildi.

3-gidrometallurgiya zavodi mustaqillik yillarida ilk ochilgan zavod sifatida eʼtirof etiladi. Dunyoda esa u oltin-sulfidli maʼdanlarni qayta ishlash bo‘yicha eng yirik zavod hisoblanadi. Zavodimiz bugungi kunda fan va texnikaning so‘nggi andozalari bo‘yicha loyihalashtirilgan va qurilgan murakkab tuzilma, o‘ziga xos korxonadir. Bu haqda gapirganda, uning rivojida va kuch-qudratga ega bo‘lishida muhim hissa qo‘shgan ko‘plab mutaxassislar, rahbarlar mehnatini qayd etmaslik mumkin emas. Ayniqsa, “NKMK” AJ Boshqaruvi raisi – Bosh direktori, texnika fanlari doktori, professor Quvondiq Sanaqulovning mehnatlarini alohida eʼtirof etishimiz shart. Chunki ana shu inson sabab Qizilqumda kon-metallurgiya sohasi yangi bosqichga ko‘tarildi, U kishining tashabbusi bilan kombinat tarixida birinchilardan bo‘lib 3-gidrometallurgiya zavodida pirometallurgik jarayonlar asosida oltin ajratib olish joriy etildi. Zavodda “Kokpatas” va “Dovgiztov” konlarining sulfid maʼdanlaridan oltinni ajratib olish texnologiyasini takomillashtirish” investitsion loyihasi asosida sorbsiyalash jarayoni asosida chiqindilarini qayta ishlash yuqori samarali innovatsion texnologiyasi 2019 yilda ishga tushirildi. Bu, o‘z o‘rnida kon maʼdanlaridan oltinni ajratib olish darajasining o‘sish surʼatini 12,4 foizga va tayyor mahsulotni ishlab chiqarish hajmini 8,7 foizga ko‘paytirishga imkon yaratdi.

Bundan tashqari, ushbu obyektning ishga tushirilishi natijasida 200 dan ortiq yangi ish o‘rinlari yaratildi. 2010-yildan hozirgi kunga qadar zavodida 3 ta ixtiro uchun O‘zbekiston Respublikasi Intellektual mulk agentligidan patentlar olingan va ishlab chiqarishga joriy qilingan. Ushbu ixtirolardan 2022-yilgacha bo‘lgan davrda olingan umumiy daromad qariyb 615 milliard so‘mni tashkil etdi.

Kombinat olimlari va mutaxassislari murakkab tarkibli, qayta ishlash qiyin bo‘lgan rudalardan oltin ajratib olishning yangi texnologiyasini yaratganliklari uchun 2017-yilda Butunjahon intellektual mulk tashkilotining “Eng yaxshi ixtirochi” oltin medaliga sazovor bo‘ldilar. Mukofotlar darajasi naqadar yuqori ekanligini shundan ham bilsa bo‘ladiki, bitta mukofot yilida bir marta va hatto bir necha yilda bir marta beriladi.

Shuni alohida taʼkidlash zarurki, zavod faoliyatining dastlabki yillarida texnologik jarayonlarning ehtiyojlari uchun talab etilgan, meʼyor o‘rnatilgan kimyoviy reagent va materiallarning asosiy qismi chet el davlatlaridan valyuta hisobiga sotib olinardi. Hozirgi kunda zavodning ishlab chiqarish jarayonlarida jami 29 turdagi meʼyor o‘rnatilgan kimyoviy reagentlar va materiallar qo‘llaniladi. Respublikamiz hududida tadbirkorlik faoliyatiga berilgan katta eʼtibor tufayli kimyoviy reagentlar va materiallarning 83 foizi hozirda mahalliy ishlab chiqaruvchi korxonalar tomonidan yetkazib berilmoqda.

Ana shunday yangiliklarning sanoatga kirib kelishi esa 3-gidrometallurgiya zavodining yillik ko‘rsatkichlarini o‘zgarishiga asos bo‘lmoqda. Maʼdanni qayta ishlash hajmi 1995-yilda 1,27 million tonnani tashkil etgan bo‘lsa, 2021 yil yakunida esa bu ko‘rsatgich 8 million tonnaga yetdi. 2012 yilda oltin ishlab chiqarish bo‘yicha o‘sish surʼati zavodning dastlabki ish boshlagan yillariga nisbatan 3,3 barobarga oshgan bo‘lsa, 2021 yilda esa 5 barobarga oshirishga erishildi.

Kombinatimizda 2026-yilgacha qimmatbaho metallarni qazib olish va qayta ishlash samaradorligini oshirish, ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish va eksport mahsulotlari hajmini kengaytirish uchun yetarli shart-sharoitlar imkonini beruvchi Innovatsion rivojlanish dasturi qabul qilingan. 2011-yildan hozirgi kunga qadar Shimoliy kon boshqarmasi xodimlari tomonidan 155 ta samarali ratsionalizatorlik takliflari ishlab chiqarishga tatbiq etilgan bo‘lib, ularning iqtisodiy samarasi 83 milliard so‘mni tashkil etdi.

Albatta, yildan-yilga rivojlanib borayotgan, iqtisodi baquvvat korxonada ishlayotgan ishchi-xodimning ham turmush tarzi o‘zgalarnikidan farqlanishi aniq. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev boshchiligida amalga oshirilayotgan “Inson qadri uchun” degan tamoyil asosida korxonamizda ishlab chiqarish quvvatlarini kengaytirish barobarida, ishchi-xodimlar mehnatini yengillashtirishga alohida eʼtibor berilmoqda. O‘zining halol mehnatidan daromad topayotgan ishchi-xodimlarimiz mablag‘larini yaxshi kunlarga, bayramlarga sarflamoqdalar.

“NKMK” AJ Matbuot markazi.